ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
«Αποστολή της γυναίκας είναι να κάνει παιδιά και να τα αναθρέφει, ενώ ο άντρας οφείλει να παρέχει στην οικογένειά του τα προς το ζην»
ΑΣ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ…
♦ Στις ευρωπαϊκές και τις αμερικανικές πόλεις, ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, η μαζική είσοδος των γυναικών στην παραγωγή ανέτρεψε εκ των πραγμάτων την πιο πάνω αντίληψη. Σήμερα γυναίκες και άντρες έχουν το δικαίωμα να σπουδάσουν ή/και να εργαστούν ισότιμα, κάτι που αναγνωρίζεται ευρέως και νομικά και κοινωνικά.
♦ Αν σκεφτούμε επί του πρακτέου και αν ανατρέξουμε στις εμπειρίες μας ή σε αφηγήσεις τρίτων, τι συμπέρασμα βγάζουμε ως προς το εάν υλοποιείται πράγματι ισότιμα αυτό το δικαίωμα; Μπορείς να φέρεις κάποιο παράδειγμα;
♦ Θεωρείς ότι έχει εκλείψει σήμερα η αντίληψη που θέλει τη γυναίκα τροφό και τον άντρα κυνηγό;
ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
«Άντε στην κουζίνα σου να πλύνεις κάνα πιάτο»
ΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Το πιθανότερο είναι να έχεις ακούσει τη φράση αυτή σε κάποια παλιά ελληνική ταινία. Ή μήπως όχι μόνο εκεί;
♦ Είναι μία από τις πολλές φράσεις που αποτυπώνουν την αντίληψη πως οι γυναίκες είναι προορισμένες από τη «φύση» τους να κάνουν συγκεκριμένες δουλειές, κυρίως εκείνες που σχετίζονται με το νοικοκυριό.
♦ Ας συζητήσουμε γιατί αυτή η αντίληψη είναι υποτιμητική για τις γυναίκες.
ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ…
♦ Μία από τις βασικές διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος τις δεκαετίες του 1960-70 ήταν να αναγνωρίζεται από το κράτος ως εργασία και η οικιακή εργασία διότι όχι απλώς απαιτεί πολλές ώρες για να πραγματοποιηθεί αλλά είναι και απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου τα μέλη μιας οικογένειας να μπορούν να τρέφονται και να ξεκουράζονται ώστε να είναι σε θέση να πηγαίνουν στη δουλειά ή στο σχολείο, ώστε να μπορούν δηλαδή να είναι μέλη ενός κοινωνικού συνόλου και να προσφέρουν σε αυτό;
♦ Μάλιστα, την εποχή εκείνη τις οικιακές εργασίες τις επωμίζονταν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα οι γυναίκες μετά την ολοκλήρωση και της οχτάωρης εργασίας τους εκτός σπιτιού.
♦ Πόσα πράγματα έχουν αλλάξει σήμερα ως προς την αντίληψη για τη διεκπεραίωση των οικιακών εργασιών; Έχει αλλάξει η άποψη ότι οι οικιακές εργασίες είναι γυναικεία δουλειά;
♦ Στην πράξη τι γίνεται; Θεωρείς ότι πλέον οι οικιακές εργασίες είναι ισότιμα μοιρασμένες στα μέλη μιας οικογένειας;
ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
♦ «Κορίτσια πριγκίπισσες – αγόρια ιππότες»
♦ «Νοικοκυρά είσαι εσύ; Ούτε μαγείρεμα ούτε σιδέρωμα; Ποιος θα σε πάρει εσένα;»
ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Ο κοινωνικός ρόλος για τον οποίο υποτίθεται ότι προορίζονται οι γυναίκες και οι πρακτικές που τον συνοδεύουν μαθαίνονται στις γυναίκες ήδη μέσα από το στενό οικογενειακό περιβάλλον.
♦ Αυτό ήταν πολύ έντονο ιδιαίτερα τα προηγούμενα χρόνια, όταν τα κορίτσια της οικογένειας όφειλαν να μαθαίνουν και να βγάζουν εις πέρας συγκεκριμένες εργασίες του νοικοκυριού. Σήμερα έχει αλλάξει αυτή η κατάσταση;
ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
«Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα»
ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Το χωρίο αυτό της Καινής Διαθήκης που ακούμε στο μυστήριο του γάμου προτρέπει τις γυναίκες να σέβονται τους άντρες τους. Ωστόσο, η έννοια του σεβασμού που περιγράφει το ρήμα «φοβήται», όπως είναι προφανές, εμπεριέχει την έννοια του δέους. Γνωρίζεις αν υπάρχει κάποια αντίστοιχη προτροπή για τους άντρες;
♦ Στον θρησκευτικό γάμο είθισται τη νύφη να τη συνοδεύει ο πατέρας ή ο αδελφός της στην εκκλησία και να την «παραδίδει», όπως συνήθως λέγεται, στον γαμπρό. Τι πιστεύεις ότι συμβολίζει αυτή η κίνηση; Ποια αντίληψη για τον ρόλο της γυναίκας απηχεί;
ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
♦ «Πώς ντύνεσαι έτσι, κορίτσι πράμα;»
♦ «Σαν να πάχυνες λιγάκι;»
ΑΣ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Ο ρόλος που αποδίδεται στις γυναίκες συνοδεύεται και από διάφορους καταναγκασμούς («έτσι πρέπει») που αφορούν το γυναικείο σώμα, το ντύσιμο, τον τρόπο διασκέδασης και κοινωνικοποίησης.
♦ Μπορείς να σκεφτείς άλλες σχετικές «προτροπές» ή «αξιολογικές κρίσεις» που ακούν συχνά οι γυναίκες στην καθημερινότητά τους;
♦ Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλούς από αυτούς τους καταναγκασμούς οι γυναίκες τούς θεωρούν «αυτονόητους» ή «φυσιολογικούς» και μάλιστα αναλαμβάνουν οι ίδιες να τους μεταβιβάσουν και στα νεότερα μέλη της κοινωνίας ή της οικογένειας.
♦ Για παράδειγμα, πόσες φορές έχεις ακούσει από γυναίκες του συγγενικού σου περιβάλλοντος να αξιολογούν το σωματικό σου βάρος κάθε φορά που σε συναντούν;
♦ Για ποιον λόγο πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
♦ Έχεις ακούσει τον όρο «fat shaming»;
ΑΚΟΥΣΑΜΕ...
♦ «Κορίτσι για σπίτι»
♦ «Είναι εύκολη»
♦ «Είναι μια τσούλα αυτή… Ξέρεις με πόσους έχει πάει;»
ΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Μεγάλο μέρος των καταναγκασμών για τους οποίους συζητήσαμε αφορά τη σεξουαλική συμπεριφορά των γυναικών. Σύμφωνα με ένα πολύ διαδεδομένο στερεότυπο, οι γυναίκες οφείλουν να είναι «σεμνές» καθώς προορισμός τους είναι να «παντρευτούν και να κάνουν οικογένεια».
♦ Όπως ίσως γνωρίζεις μάλιστα, παλαιότερα ήταν ανεπίτρεπτο για μια γυναίκα να έχει σεξουαλικές σχέσεις πριν παντρευτεί. Ωστόσο, δεν ίσχυε κάτι τέτοιο για τους άντρες: αντιθέτως, όσο περισσότερες σεξουαλικές εμπειρίες είχαν οι άντρες τόσο περισσότερο «αρρενωποί» θεωρούνταν.
♦ Πιστεύεις ότι ισχύει κάτι από τα παραπάνω σήμερα;
♦ Μπορείς να φανταστείς γιατί ενώ υπάρχει η λέξη «τσούλα» δεν υπάρχει το αρσενικό αντίστοιχό της;
♦ Έχεις ακούσει τον όρο «slut shaming»;
♦ Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος είναι αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα, σύμφωνα με το οποίο κάθε άνθρωπος μπορεί να διαθέτει το σώμα του όπως ο ίδιος επιθυμεί εφόσον δεν καταστρατηγείται το δικαίωμα κάποιου συνανθρώπου του. Πιστεύεις ότι οι γυναίκες απολαμβάνουν πλήρως αυτό το δικαίωμα στην καθημερινότητά τους;
ΑΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Γνωρίζεις για το κίνημα της «σεξουαλικής απελευθέρωσης»; Πότε εμφανίστηκε και τι ακριβώς πρέσβευε;