Το δημοκρατικό πολίτευμα, όποια μορφή και αν έχει, οφείλει να ευνοεί την ελευθερία, να καλλιεργεί την ισότητα και να διασφαλίζει τη δικαιοσύνη. Αν ένα από αυτά τα τρία χαρακτηριστικά δεν ικανοποιούνται σε μία πολιτεία, τότε σίγουρα θα παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της δημοκρατίας και των θεσμών.
Ελευθερία
«Αλλά όσο ισχυρή είναι η ιδέα της δημοκρατικής αυτοκυβέρνησης, άλλο τόσο είναι και μυστηριώδης. Γιατί είμαι ελεύθερος –πώς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι κυβερνώ τον εαυτό μου– όταν πρέπει να υπακούω σε αυτό που αποφασίζουν άλλοι άνθρωποι, ακόμα και αν το θεωρώ λάθος, ανόητο ή άδικο για μένα και για την οικογένειά μου; Τι διαφορά μπορεί να κάνει το πόσοι άνθρωποι πρέπει να θεωρούν την απόφαση σωστή και σοφή και δίκαιη από τη στιγμή που δεν είναι αναγκαίο να τη θεωρώ και εγώ; Τι είδους ελευθερία είναι αυτή; Η απάντηση σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες ερωτήσεις αρχίζει με την κοινοτική αντίληψη της συλλογικής δράσης. Αν είμαι ένα γνήσιο μέλος μιας πολιτικής κοινότητας, η πράξη της είναι, υπό μία κρίσιμη έννοια, δική μου πράξη, ακόμα και όταν επιχειρηματολόγησα και ψήφισα εναντίον της, όπως ακριβώς η νίκη ή η ήττα μιας ομάδας της οποίας είμαι μέλος είναι δική μου νίκη ή ήττα ακόμα και αν η δική μου ατομική συμβολή δεν έκανε ούτως ή άλλως κάποια διαφορά. Στη βάση καμιάς άλλης υπόθεσης δεν είναι νοητό να θεωρήσουμε ότι ως μέλη μιας ακμάζουσας δημοκρατίας κυβερνούμε εμείς οι ίδιοι τους εαυτούς μας».
R. Dworkin, Το δίκαιο της ελευθερίας. Η ηθική ανάγνωση του αμερικανικού Συντάγματος, μτφρ. Χρ. Χαλανούλη, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2010, σ. 71.
Για περισσότερες ιδέες βλ. την έννοια της ελευθερίας