ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΟΤΙ...
«Δεν φταίει ο βιαστής, αυτή ήταν προκλητικά ντυμένη»
ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Έχεις ακούσει ποτέ τον όρο «κουλτούρα βιασμού»; Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν την ακούς;
♦ Μπορείς να σκεφτείς γιατί μιλάμε για «κουλτούρα» και όχι απλώς για «περιστατικά»;
ΑΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Ο όρος «κουλτούρα βιασμού» χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε πρακτικές και αντιλήψεις που με ρητό ή άρρητο τρόπο είτε απενοχοποιούν τη σεξουαλική βία είτε αποδίδουν την αιτία της στα θύματά της είτε ακόμα και την υποστηρίζουν ως «χαρακτηριστικό της αρρενωπότητας».
♦ Η έννοια της κουλτούρας αποτυπώνει ότι αυτές οι πρακτικές και οι αντιλήψεις δεν αποτελούν «μεμονωμένα περιστατικά» αλλά ότι είναι βαθιά ριζωμένες στην καθημερινότητά μας, άλλοτε με μικρότερη και άλλοτε με μεγαλύτερη ένταση, καθώς και ότι αναπαράγονται ή νομιμοποιούνται από διάφορους πομπούς, σε πολλές και διάφορες περιστάσεις.
ΑΣ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ…
♦ Ίσως ακούς κατά καιρούς για τους βιασμούς που λαμβάνουν χώρα στην Ινδία. Με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις τις σχετικές ειδήσεις, οι οποίες μάλιστα εκτείνονται σε βάθος χρόνου.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ…
♦ Το ντοκιμαντέρ India’s Daughter της Λέσλη Άντουιν που γυρίστηκε με αφορμή τον μαζικό βιασμό μιας εικοσιτριάχρονης φοιτήτριας στην Ινδία, η οποία υπέκυψε στα τραύματά της. Η είδηση του βιασμού προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Η ταινία απαγορεύτηκε στην Ινδία.
♦ Ένας από τους ενόχους δήλωσε χαρακτηριστικά:
ΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Με ποιο επιχείρημα ο δράστης υποστηρίζει την ορθότητα της πράξης του;
♦ Ο δράστης υποστηρίζει ότι ο βιασμός δεν είναι έγκλημα ή ότι είναι στη φύση των αντρών να εγκληματούν; Πώς θα σχολίαζες την πρώτη και πώς τη δεύτερη άποψη;
♦ Θεωρείς ότι η βία κατά των γυναικών σχετίζεται με τις σεξιστικές αντιλήψεις εις βάρος των γυναικών ή με τα στερεότυπα σχετικά με την «πρέπουσα» σεξουαλική συμπεριφορά των γυναικών; Αν ναι, με ποιον τρόπο;
ΑΣ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Συχνά ακούγεται ότι, ενώ δεν είναι λογικό οι γυναίκες να φοβούνται να περπατήσουν το βράδυ μόνες τους στον δρόμο, είναι ωστόσο «αναγκαίο κακό». Πώς θα το σχολίαζες;
♦ Με ποιον τρόπο φαντάζεσαι ότι θα μπορούσε να αλλάξει η κατάσταση;
ΑΣ ΜΑΘΟΥΜΕ…
♦ Σύμφωνα με τον Σπύρο Μανουσέλη:
ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ ΒΕΒΑΙΑ ΟΤΙ…
♦ Οι βιασμοί και η σεξουαλική κακοποίηση δεν συναντώνται μόνο στους «άλλους πολιτισμούς». Ο σεξισμός δεν γνωρίζει σύνορα· ούτε ευρωπαϊκά ούτε ελληνικά.
ΑΣ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΜΕ…
♦ Στην Αμάρυνθο της Εύβοιας, το 2006 μια δεκαπεντάχρονη μαθήτρια μεταφέρεται αιμόφυρτη στο νοσοκομείο και καταγγέλλει τον βιασμό της από τέσσερις συμμαθητές της. Το δικαστήριο αθωώνει όλους τους κατηγορούμενους αναφέροντας πως «ασέλγησαν μεν εις βάρος της κοπέλας, ωστόσο αυτό έγινε με τη θέληση της παθούσης».
♦ Η τοπική κοινωνία εξεγείρεται ενάντια στην καταγγέλλουσα λέγοντας ότι επιχειρεί να αμαυρώσει την τιμή της περιοχής και των κατοίκων της.
♦ Στενός φίλος των κατηγορουμένων δηλώνει σχετικά:
♦ Πώς θα το σχολίαζες;
♦ Η συγκεκριμένη δήλωση εμφανίζει κοινά στοιχεία με τη δήλωση του Ινδού κατηγορούμενου στο ντοκιμαντέρ India’s Daughter όσον αφορά την αιτία η οποία θεωρούν οι ομιλητές ότι προκάλεσε τον βιασμό. Ποια είναι αυτά τα στοιχεία;
♦ Γνωρίζεις άλλα παρόμοια περιστατικά;
ΑΣ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ…
ΑΣ ΔΟΥΜΕ…
♦ Εδώ το τηλεοπτικό σπότ γνωστής αλυσίδας καταστημάτων με παιχνίδια και ας συζητήσουμε τον ρόλο των διαφημίσεων στην αναπαραγωγή και τη νομιμοποίηση της σεξιστικής συμπεριφοράς, ακόμα και της βίας κατά των γυναικών.
♦ Ποιος ο ρόλος του χιούμορ; Στο χιούμορ όλα επιτρέπονται;
ΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΜΕ...
♦ Σε έρευνα που διεξήχθη το 2014, ανάμεσα σε 42.000 γυναίκες από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε., αποτυπώθηκε ότι:
→ Περισσότερες από 1 στις 10 γυναίκες (12%) δήλωσαν ότι έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών (21 εκατομμύρια γυναίκες εντός της Ε.Ε.).
→ 1 στις 20 γυναίκες (5%) έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω.
→ 1 στις 10 γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής βίας από ενήλικα πριν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας της.
→ 1 στις 5 γυναίκες (19%) έχει βιώσει ανεπιθύμητο άγγιγμα, αγκάλιασμα ή φιλί τουλάχιστον δύο φορές από την ηλικία των 15 ετών και άνω, και 6% των γυναικών έχουν υποστεί αυτή τη μορφή σωματικής παρενόχλησης περισσότερες από έξι φορές από την ηλικία των 15 ετών και άνω.
→ 1 στις 10 γυναίκες (11%) έχει δεχτεί ανάρμοστες προτάσεις σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα ή SMS σεξουαλικού περιεχομένου.
→ 2 στις 5 γυναίκες (43%) έχουν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από έναν τέως ή νυν σύντροφο: 25 % έχουν υποστεί μείωση της προσωπικότητάς τους ή κατ’ ιδίαν εξευτελισμό από σύντροφο, 14 % έχουν δεχθεί απειλές χρήσης σωματικής βίας, ενώ στο 5 % των περιπτώσεων τους απαγόρευσαν την έξοδο από το σπίτι, πήραν τα κλειδιά του αυτοκινήτου ή τις κλείδωσαν στο σπίτι, 22 % έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία.
→ Η ηλεκτρονική παρενοχλητική παρακολούθηση –παρενοχλητική παρακολούθηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, SMS ή διαδικτύου– έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις στις νέες γυναίκες: 4% επί του συνόλου των γυναικών ηλικίας 18-29 ετών, δηλαδή 1,5 εκατομμύριο γυναίκες έχουν πέσει θύματα ηλεκτρονικής παρενοχλητικής παρακολούθησης κατά τους 12 μήνες που προηγήθηκαν της έρευνας.
* Τα στοιχεία που προέκυψαν από την πανευρωπαϊκή έρευνα του Οργανισμού καταδεικνύουν ότι η πλειοψηφία των γυναικών που είναι θύματα βίας δεν καταγγέλλουν τις εμπειρίες τους ούτε στην αστυνομία ούτε σε οργανώσεις υποστήριξης θυμάτων (πηγή: FRA-European Union Agency for Fundamental Rights, Βία κατά των γυναικών: Πανευρωπαϊκή έρευνα. Τα αποτελέσματα με μια ματιά, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο 2014).
ΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ…
♦ Γιατί πιστεύεις ότι τα περισσότερα θύματα σεξουαλικής βίας δεν καταγγέλλουν το έγκλημα εις βάρος τους;
♦ Πώς σχετίζεται αυτή η στάση με τις επικρατούσες αντιλήψεις σχετικά με τον υποτιθέμενο ρόλο των γυναικών;
ΑΣ ΕΡΕΥΝΗΣΟΥΜΕ…
♦ Τα περιστατικά σεξιστικής και έμφυλης βίας των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα, όπως εμφανίζονται στον διαδραστικό χάρτη της πλατφόρμας SexHarassMap. Ο χάρτης περιλαμβάνει κατηγοριοποιημένα διάφορες μορφές σεξιστικής βίας, από τη λεκτική βία μέχρι τον βιασμό και τη γυναικοκτονία.
ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΟΤΙ...
«Τη θέλει τη σφαλιάρα της»
ΑΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΜΕ…
♦ Η ενδοοικογενειακή βία, κυρίως σε βάρος γυναικών και παιδιών, σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους οι πόλεμοι, σύμφωνα με έρευνα των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Στάνφορντ:
♦ Το ήμισυ σχεδόν των γυναικών που είναι θύματα ανθρωποκτονίας σε όλο τον κόσμο (47% το 2012) δολοφονήθηκαν από συντρόφους τους ή τα μέλη της οικογένειάς τους. Χωρίς εξαίρεση, σε παγκόσμιο επίπεδο, μια γυναίκα κινδυνεύει περισσότερο να υποστεί βία από έναν άνθρωπο που γνωρίζει, από κάποιον που αγαπά ή/και αγαπούσε (πηγή).
♦ Το διάστημα 11 Μαρτίου 2011 μέχρι 11 Μαρτίου 2013 η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, μέσω της οποίας παρέχεται ψυχοκοινωνική στήριξη και συμβουλευτική σε κακοποιημένες γυναίκες, δέχτηκε πάνω από 10.000 καταγγελίες, οι 8.040 εκ των οποίων ήταν καταγγελίες έμφυλης βίας (πηγή).
♦ Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων: