Η Δημοκρατική Παιδεία είναι ένα διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών που υλοποιείται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγκεκριμένα από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εκπαίδευση και Ανθρώπινα Δικαιώματα» του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
Αφετηρία της ομάδας έργου είναι αφενός ο προβληματισμός για την ένταση και τον πολλαπλασιασμό των ξενοφοβικών και των ρατσιστικών αντιλήψεων στη σημερινή κοινωνία και ειδικότερα στο σχολείο και αφετέρου το κοινό ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση αντιδημοκρατικών και βίαιων φαινομένων στον χώρο της εκπαίδευσης. Θεωρώντας ότι η ουσιαστική αντιμετώπιση των αντιδράσεων που θέτουν σε κίνδυνο τα δημοκρατικά θεμέλια δεν μπορεί παρά να ξεκινάει από τις πολύ μικρές ηλικίες και διερευνώντας τις ανάγκες που αφορούν την εκπαιδευτική κοινότητα, η ομάδα της Δημοκρατικής Παιδείας βρίσκεται ήδη από το 2013 σε διάλογο με εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν εκφράσει την ανάγκη να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να διασφαλίζουν ένα κλίμα δημοκρατίας, αλληλεγγύης και συνεργασίας στο σχολείο.
Το πρόγραμμα στηρίζει εκατό εν ενεργεία εκπαιδευτικούς στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα παρέχοντας επιμόρφωση εβδομήντα ωρών. Επιπλέον, στο πλαίσιο του προγράμματος α) οργανώνεται ηλεκτρονική πλατφόρμα που συγκεντρώνει και διαθέτει σχετικά υλικά εκπαίδευσης και αγωγής και β) παράγεται πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό, εγχειρίδια δραστηριοτήτων και προτάσεις δράσεων, τα οποία μπορούν να εντάξουν οι εκπαιδευτικοί στη διδακτική πρακτική τους.


Θεωρητικές αφετηρίες και παραδοχές

Η Δημοκρατική Παιδεία δεν αντιλαμβάνεται το σχολείο ως έναν ουδέτερο θεσμό αποκομμένο από τις ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες. Αντίθετα, αναγνωρίζει τον ρητό και άρρητο ρόλο της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην αναπαραγωγή της λογικής, της λειτουργίας και των αποτελεσμάτων των κυρίαρχων δομών και σχέσεων.

Η Δημοκρατική Παιδεία στοχεύει σε ένα σχολείο το οποίο:

α) αναγνωρίζει την κοινωνική αφετηρία της ανισότητας και στέκεται κριτικά στις αντιλήψεις που προάγουν τη φυσική-βιολογική ερμηνεία της·

β) αποκηρύσσει την εσωστρέφεια και ανοίγεται στην κοινωνία και στα προβλήματά της, δημιουργώντας χώρο και χρόνο για την πραγμάτευσή τους·

γ) διακρίνεται από κοινωνική ευαισθησία και ευελιξία, παρακολουθώντας και συμμετέχοντας στην εξέλιξη και στις μεταβολές της κοινωνικής πραγματικότητας·

δ) διαμορφώνει σχέσεις αυτονομίας, πρακτικές χειραφέτησης και λόγους κριτικής και αναστοχασμού, που εγγυώνται τον έλεγχο της εξουσίας, τον αποκλεισμό της αυθαιρεσίας, την ορθολογική αντιπαράθεση, τη συνύπαρξη και τη συνεργασία, καθώς και τη συλλογική δράση – σχέσεις, πρακτικές και λόγους με χαρακτήρα «υποδειγματικό» για την κοινωνία εντός της οποίας δρα.

Προϋπόθεση για μια εκπαίδευση που αξιώνει τα παραπάνω είναι:

  • η θεσμική παραδοχή ότι το σχολείο γίνεται δέκτης ή και προκαλεί το ίδιο περιστατικά βίας, αποκλεισμού, στιγματισμού και ρατσισμού·
  • η παραδοχή ότι τα περιστατικά αυτά δεν βρίσκουν αποτελεσματικές λύσεις αν αφεθούν στην τύχη τους, δηλαδή στις ικανότητες και στις ευαισθησίες των εκπαιδευτικών·
  • η αναγνώριση ότι η πλειονότητα των σχολείων είναι ευάλωτη και απροετοίμαστη για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών και συνήθως περιορίζεται στην εκ των υστέρων και αναγκαστική αντίδραση ή σε βεβιασμένες πρακτικές πρόληψης·
  • η αμφισβήτηση κλασικών και παγιωμένων παραδοχών που προσλαμβάνουν τους μαθητές και τις μαθήτριες κατά κύριο λόγο ως παθητικά, ελλειμματικά υποκείμενα, τα οποία λόγω απειρίας, μικρής ηλικίας και περιορισμένων γνώσεων και ικανοτήτων θεωρούνται ανέτοιμα να κατανοήσουν και πόσο μάλλον να επεξεργαστούν κριτικά κοινωνικές και πολιτικές έννοιες, να δουν τον εαυτό τους σε σχέση με τρέχοντα κοινωνικά φαινόμενα, να τα αξιολογήσουν και να τα σκεφτούν σε σχέση με δικά τους βιώματα·
  • η αναγνώριση της δημοκρατίας ως επιδίωξης, ως προϊόντος ατομικής, συλλογικής και θεσμικής δράσης, με όρους αγώνα και διαρκούς έγνοιας – έτσι η δημοκρατία, ως έννοια και ως σύνολο πρακτικών, δεν θεωρείται μια φυσική και δεδομένη κατάσταση πραγμάτων αλλά διαρκώς σε κίνδυνο, ιδίως σε εποχές κρίσης: γι’ αυτό η Δημοκρατική Παιδεία έχει πρωταρχικό στόχο την ανάπτυξη ιδεών, στάσεων και δράσεων που αποβλέπουν στην προάσπιση της δημοκρατίας·
  • η εξασφάλιση της άμεσης συμμετοχής του σχολείου στην τοπική και στη συνολική κοινωνική ζωή και η αναγνώριση της σημασίας αυτής της συμμετοχής από όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας·
  • η εγκαθίδρυση ενός γνωστικού και μαθησιακού καθεστώτος κριτικού ελέγχου κάθε αυθεντίας και έλλογης αμφισβήτησης κάθε αθεμελίωτου «δεδομένου», καθώς και η αναγνώριση αυτού του καθεστώτος ως εκπαιδευτικού δικαιώματος.

Στόχοι

Η Δημοκρατική Παιδεία εστιάζεται μεν στο «εδώ και τώρα» της ζωής των μαθητών και των μαθητριών και της πραγματικότητάς τους, συνδέοντάς την όμως με ιστορικές συντεταγμένες. Προσεγγίζοντας τους μαθητές και τις μαθήτριες ως ενεργά υποκείμενα, η εκπαίδευση στη δημοκρατία και στις δημοκρατικές πρακτικές:

  • αποσκοπεί στο να τους δώσει τις ευκαιρίες, τις γνώσεις και τις ικανότητες να νιώσουν ότι είναι μέλη της ευρύτερης κοινωνίας, ότι ανήκουν δηλαδή στο κοινωνικό σύνολο και μοιράζονται την καθημερινότητα μαζί με άλλους συμπολίτες τους, ακόμη –και ιδίως– αν αυτό που μοιάζει να είναι κοινό και κεκτημένο δικαίωμα εκφράζεται σε διακριτές εκδοχές, ακυρώνεται ή προσφέρεται υπό όρους, και οδηγεί σε ανισότητες, περιθωριοποίηση, αδυναμία ή δυσκολία πρόσβασης·
  • συμβάλλει στο να παγιωθεί η αντίληψη ότι οι εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες (πολιτικές, οικονομικές, ιδεολογικές, πολιτισμικές) έχουν επιπτώσεις τόσο στη δική τους ζωή και στο φάσμα των εμπειριών και των βιωμάτων τους, στο παρόν και στο μέλλον, όσο και στη ζωή των συμπολιτών τους: η καλλιέργεια της αναστοχαστικής ικανότητας διαμορφώνει την αντίληψη ότι οι θεσμοί αποτελούν προϊόντα της ανθρώπινης δράσης μέσα σε ένα ορισμένο ιστορικό πλαίσιο και δεν αποτελούν φυσικά φαινόμενα·
  • αποδομεί τις «ψυχολογικές» ερμηνείες των κοινωνικών ζητημάτων, κατανοώντας ωστόσο τη λειτουργία των ψυχικών διεργασιών και των ασυνείδητων μηχανισμών που συμπροσδιορίζουν τη δράση και τις παραστάσεις των κοινωνικών υποκειμένων – αυτό είναι για παράδειγμα ιδιαίτερα σημαντικό ως προς τον φασισμό, ο λόγος του οποίου, αντί επιχειρημάτων, χρησιμοποιεί «ψυχολογικές» μεθόδους πειθούς και μηχανισμούς προβολής για να κατασκευάσει φανταστικές παραστάσεις του «Εγώ» και του «Άλλου»·
  • προάγει τους σήμερα αναγνωρισμένους όρους εξασφάλισης της δημοκρατίας, δηλαδή την εκπροσώπηση και την αντιπροσωπευτικότητα, τη συμμετοχή και τον έλεγχο, τη διαβούλευση και τη συμπερίληψη, ενώ ταυτόχρονα επαναφέρει το ζήτημα της μέγιστης δυνατής ισότητας και της απαλλαγής από κάθε αυταρχική εξάρτηση, επομένως της αυτονομίας ως κεντρικής αρχής της δημοκρατικής εκπαίδευσης·
  • επιδιώκει να μετατρέψει την έννοια του πολίτη από νομική σε πολιτική κατηγορία, τα μέλη της οποίας θα έχουν δημόσιο λόγο, θα στέκονται κριτικά και αναστοχαστικά απέναντι στις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες, και θα είναι ικανά να ερμηνεύουν τις μεταβολές τους, ώστε να παρεμβαίνουν στον έλεγχό και στον προσδιορισμό τους· βάση της παραπάνω επιδίωξης είναι η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων συνύπαρξης και κοινωνικής αλληλεγγύης, οι οποίες υπερβαίνουν τη συνήθη αντίληψη περί ισότητας και αναγνώρισης της ταυτότητας με πολιτισμικούς όρους, επαναφέροντας το κρίσιμο ζήτημα της αντιμετώπισης των κοινωνικών και οικονομικών διαστάσεων της ανισότητας·
  • επενδύει την ιδιότητα του πολίτη με τη διάσταση της ενεργής κοινωνικής παρέμβασης και της συλλογικής δράσης που εξασφαλίζουν τον δημοκρατικό έλεγχο της εξουσίας·
  • καλλιεργεί ικανότητες σχετικές με την ενσυναίσθηση, την αυτεπίγνωση και τον αυτοέλεγχο ως βάση για την ανάπτυξη του διαλόγου, της ικανότητας των μαθητών και των μαθητριών να ακούν, να επιλύουν διαφωνίες και να συνεργάζονται·
  • καλλιεργεί γνώσεις και ικανότητες σχετικές με τον έλεγχο και την εύρεση ή την παραγωγή επιχειρημάτων, ερμηνειών και πληροφοριών, γνώσεις και ικανότητες πολυδιάστατης επικοινωνίας (σε γλώσσες που συμπεριλαμβάνουν αυτή των νέων τεχνολογιών), ατομικής και ομαδικής διερεύνησης (άρα και αμφισβήτησης) και διυποκειμενικής ή συλλογικής αντιπαράθεσης προτάσεων·
  • στοχεύει στην ανάπτυξη γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων, στάσεων, ευαισθησιών και εμπειριών που υποβοηθούν τη διαμόρφωση ενεργών πολιτών, ικανών:
  • να εντοπίζουν αποκλίσεις από τις δημοκρατικές αρχές και πρακτικές και να αναλαμβάνουν κοινωνική δράση αξιώνοντας τον σεβασμό τους και την έμπρακτη, θεσμική κατοχύρωσή τους·
  • να διεκδικούν και να διασφαλίζουν τη διεύρυνση της δημοκρατικής συμμετοχής σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, μαθαίνοντας να είναι ενεργοί πολίτες, ικανοί να παρεμβαίνουν και να συνδιαμορφώνουν την κοινωνική και τη σχολική πραγματικότητά τους.

Περιεχόμενο

Η Δημοκρατική Παιδεία στηρίζεται σε έναν πυρήνα ιδεών που ενισχύουν την καλλιέργεια της κοινωνικής συνείδησης και αλληλεγγύης, προσφέροντας συνθήκες που ευνοούν τη διαμόρφωση συλλογικοτήτων, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται η μαθητική κοινότητα.

Η Δημοκρατική Παιδεία προσφέρει το πλαίσιο για να διερευνηθεί η σχέση του ατόμου μέσα σε μια συλλογικότητα με όρους αυτονομίας και συνύπαρξης, διασφάλισης και άσκησης δικαιωμάτων, επιμερισμού και ανάληψης υποχρεώσεων, κανόνων συνεργασίας και επίλυσης συγκρούσεων, στα όρια της εκπροσώπησης και της ανάθεσης. Επικουρικά κατανοεί και εκτιμά την εθνοτική – θρησκευτική – έμφυλη – σεξουαλική «διαφορετικότητα», αξιώνοντας μια κοινότητα ισότητας, αδελφοσύνης, ελευθερίας, διάλογου και σεβασμού.

Παράλληλα, η Δημοκρατική Παιδεία αποδυναμώνει και υπονομεύει:

  • τον εθνοκεντρισμό, επιχειρώντας την αποδόμηση των εννοιών της εθνικής καθαρότητας, όπως και της εθνικής ή και της φυλετικής ανωτερότητας·
  • τις θεωρίες του φασισμού και του ναζισμού, προσφέροντας μια θεωρητική αλλά και πρακτική-μαχητική παρέμβαση που βασίζεται στην πληροφορία και το επιχείρημα·
  • την απόλυτη υποταγή ατόμου στο συλλογικό·
  • την εικόνα ενός αμετάβλητου, συμπαγούς, δεδομένου και μονοδιάστατου κόσμου·
  • τη στερεοτυπική σκέψη και την αναπαραγωγή ρητά ή άρρητα εθνικιστικών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών, σεξιστικών, αντισημιτικών, φιλοολοκληρωτικών και φιλοαυταρχικών δήθεν «κοινών τόπων».

Μέθοδοι

Οι βασικοί στόχοι της Δημοκρατικής Παιδείας παραπέμπουν στην οικοδόμηση μιας άλλης σχέσης με τη γνώση και τον κόσμο. Στην Δημοκρατική Παιδεία ξαναβρίσκουν περιεχόμενο οι δύο άξονες που οικοδομούν την παιδαγωγική ως αυθεντική σχέση αμοιβαίας αναγνώρισης, δηλαδή το «εύρος εμπειριών» και η «ικανότητα ευτυχίας». Ο πρώτος αναφέρεται στην ευκαιρία που δίνει η εκπαίδευση να γνωρίσει κανείς άλλους κόσμους καθώς και να τους ζήσει με άλλα μάτια, και ο δεύτερος παραπέμπει σε μεθόδους και μέσα (κυρίως συνδεδεμένα με το παιχνίδι, την εικόνα, τις τέχνες, τα δυνητικά περιβάλλοντα των νέων τεχνολογιών και την απελευθέρωση της δημιουργικής φαντασίας), αλλά κυρίως στη δυνατότητα απόλαυσης (από και διά της γνώσης).

Οι ενδεδειγμένες μεθοδολογίες που υποβοηθούν τα παραπάνω:

  • ενισχύουν την επιθυμία για μάθηση και την απόλαυση της γνώσης·
  • αξιοποιούν τη βιωματική εμπειρία των μαθητών και των μαθητριών, συνδεόντας αλλά και αντιπαραβάλλοντάς τη με τη γνώση και την πληροφόρηση που προέρχονται από τον οικείο αλλά και από κάθε άλλο κόσμο (τον κόσμο των μαθητών και των μαθητριών από άλλα φυσικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα, τον κόσμο της τέχνης, τον ψηφιακό κόσμο)·
  • προωθούν την ενεργή συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών·
  • καλλιεργούν την κριτική, την αυτόνομη και τη δημιουργική σκέψη, την αμφιβολία και την αμφισβήτηση των κοινών τόπων αλλά και της ίδιας της σχολικά προσφερόμενης γνώσης·
  • ενεργοποιούν τη φαντασία ως δυνατότητα των μαθητών και των μαθητριών να σκεφτούν και να αρθρώσουν το ιδεατό, το πώς τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά·
  • οξύνουν την ικανότητα των μαθητών και των μαθητριών να αντιλαμβάνονται τις ασυνέχειες, τις συγκρούσεις και τις ρωγμές στην ιστορία της δικής τους κοινωνίας αλλά και των άλλων κοινωνιών·
  • καθιστούν ορατές τις αντιφάσεις των κοινωνικών σχέσεων και διεργασιών καθώς και τη διαφορά στην οπτική των πραγμάτων, που προέρχεται από διαφορετικούς πολιτισμικούς ορίζοντες, διαφορετικά κοινωνικά συμφέροντα και γνωστικά ενδιαφέροντα·
  • ευαισθητοποιούν τους μαθητές και τις μαθήτριες σχετικά με τις υλικές αλλά και τις ιδεολογικές διαδικασίες συγκρότησης ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων, καθώς και σχετικά με τους λόγους που υπαγορεύουν διακρίσεις μεταξύ οικείου και διαφορετικού ή και φίλου και εχθρού·
  • καλλιεργούν την ικανότητα των μαθητών και των μαθητριών να διακρίνουν τις ασυμμετρίες, τις μεταβολές και τον μη ενιαίο χαρακτήρα της γνώσης, ακόμα και της επιστημονικής·
  • προάγουν τον διάλογο ως τρόπο οικοδόμησης των σχέσεων, της καθημερινής ζωής, αλλά και ως τρόπο προσέγγισης της γνώσης (θέτοντας ταυτόχρονα τους όρους διεξαγωγής του, οροθετώντας τις απόψεις που δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές και εξηγώντας γιατί κάτι τέτοιο είναι δημοκρατικό)·
  • συνδέουν το θέμα που πραγματεύονται με τη ζωή των μαθητών και των μαθητριών και με τις κοινωνικές διαδικασίες·
  • οδηγούν στην αυτοοργάνωση της μαθητικής κοινότητας, καθώς η κριτική και η φαντασία δεν είναι θεωρητικά ζητούμενα αλλά αποκτούν υπόσταστη στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές και οι μαθήτριες διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή τους τόσο στο σχολείο όσο και έξω από αυτό·
  • εξοικειώνουν τους μαθητές και τις μαθήτριες με τον εγγενώς ασταθή χαρακτήρα των δημοκρατικών διαδικασιών, με την αμφισβήτηση και τη δυνάμει ανατροπή προηγούμενων αποφάσεων και πλειοψηφιών, με τη μεταβλητότητα αλλά και τη σπουδαιότητα της συναίνεσης στις πρωτοβουλίες της κοινότητάς τους, με τη θετικά αξιολογήσιμη αδυναμία πλήρους και διαρκούς συμφωνίας·
  • διαμορφώνουν νέες συνεργατικές-δημοκρατικές μορφές μάθησης με τη συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών στην παραγωγή και στην ανακατασκευή της γνώσης, με την κριτική αντιπαράθεση διαφορετικών προσεγγίσεων και οπτικών για την επίλυση προβλημάτων, με την προώθηση της αυτονομίας της σκέψης και της υπευθυνότητας της μάθησης σε ένα μη ανταγωνιστικό περιβάλλον·
  • ανοίγουν διαφορετικές οπτικές του κόσμου μέσω της διαφορετικότητας·
  • ευαισθητοποιούν απέναντι στην ανισότητα αναπτύσσοντας την ενσυναίσθηση.

Η εφαρμογή των μεθόδων αυτών μεταβάλλει τον ρόλο του/της εκπαιδευτικού:

  • τον/την καθιστά φορέα κριτικής επεξεργασίας αλλά και προσαρμογής της σχολικής γνώσης στις ανάγκες και στις ιδιατερότητες της τάξης του/της.
  • τον/την καθιστά επίσης ακροατή/ακροάτρια των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ή και κατασκευάζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες στην καθημερινή συνύπαρξή τους·
  • τον/την καθιστά συνοδό τους στην αναγκαία ανασκευή των προκαταλήψεων από τις οποίες εκκινούν, στην αντιπαράθεση απόψεων, ερμηνειών και προετεινόμενων λύσεων, στη συγκρότηση, προσωρινών έστω, συναινέσεων·
  • τον/την μετακινεί από μια στερεοτυπική επαγγελματική συμπεριφορά σε μια στάση αυθεντικότητας, για την οποία η επίγνωση και η αναστοχαστική κριτική των ίδιων του/της των αντιλήψεων και των συναισθημάτων, που διαμορφώνονται και εκφράζονται στην παιδαγωγική σχέση, είναι εξαιρετικής σημασίας.

Τέλος, σύμφωνα με αυτή τη μεθοδολογία, η Δημοκρατική Παιδεία δεν περιορίζεται σε ένα γνωστικό αντικείμενο μόνο (αν και εκ των πραγμάτων μοιάζει να έχει ισχυρότερους δεσμούς με μαθήματα όπως η Ιστορία, η Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, η Γλώσσα και τα συναφή αντικείμενα), αλλά διαπερνά το σύνολο του αναλυτικού προγράμματος καθώς και το σύνολο των δραστηριοτήτων και των πρακτικών που συγκροτούν την καθημερινή σχολική ζωή (όπως είναι, για παράδειγμα, οι σχολικές γιορτές, οι μαθητικές κοινότητες, οι εξωσχολικές δραστηριότητες).

Ποιες/ποιοι είμαστε

Επιστημονικοί υπεύθυνοι του προγράμματος είναι ο Γεράσιμος Κουζέλης, καθηγητής Επιστημολογίας και Κοινωνιολογίας της Γνώσης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστρικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, και η Δήμητρα Μακρυνιώτη, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ομάδα έργου συγκροτείται από επιστήμονες που προέρχονται από διάφορα πεδία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών:

  • dimitris Δημήτρης Βραβοσινός: εκπαιδευτικός
    Ο Δημήτρης Βραβοσινός έχει σπουδάσει επιστήμες του ανθρώπου και εργάζεται τα τελευταία χρόνια ως εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

  • thaliaΘάλεια Δήτσα: φυσικός, πολιτική επιστήμονας
    Η Θάλεια Δήτσα ολοκληρώνοντας σπουδές Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης το 2001, εργάστηκε ως συνεργάτης του ΙΤΕ Κρήτης στο έργο καθαρισμού των γλυπτών της Ακρόπολης με laser μέχρι το 2007. Παράλληλα ασχολήθηκε με τον χορό, την χορογραφία και την κινησιολογία, ολοκληρώνοντας σχετικές εκπαιδεύσεις στην Ελλάδα και τη Μ. Βρετανία (MA in Choreography, εκπαιδεύσεις για τη διδασκαλία Pilates, Yoga στην Αθήνα). Από το 2001 αναπτύσσει στα πεδία αυτά καλλιτεχνική και εκπαιδευτική δράση ως performer αρχικά και στη συνέχεια ως χορογράφος (κινησιολογική επιμέλεια για το θέατρο, δημιουργία χορευτικών έργων) και εκπαιδεύτρια. Ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία του ΕΚΠΑ το 2014 και εντάχθηκε άμεσα στην ομάδα έργου για τη Δημοκρατική Παιδεία. Στα προσωπικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνεται η διαδικασία της τέχνης στο πλαίσιο μιας παιδείας ενδυνάμωσης, απελευθέρωσης και δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης.
  • orestisΟρέστης Διδυμιώτης: ψυχολόγος, πολιτικός επιστήμονας
    Ο Ορέστης Διδυμιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1985. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ειδικεύτηκε σε μεταπτυχιακό επίπεδο στις κοινωνικές επιστήμες στο London School of Economics (LSE) και στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ασχολείται με την πολιτική φιλοσοφία, την κοινωνιολογία της γνώσης και της εκπαίδευσης.
  • Ιisminiσμήνη Καρυδοπούλου: πολιτική επιστήμονας
    Η Ισμήνη Καρυδοπούλου είναι Πολιτικός Επιστήμονας, απόφοιτη του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακό στην Πολιτική Κοινωνιολογία από το το Πανεπιστήμιο Paris I Panthéon- Sorbonne. Παρακολούθησε το Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης (ΕΠΠΑΙΚ) της Ανώτατης Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) καθώς και καταρτίσεις εκπαιδευτών στην Εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα σχετικά με θέματα της Κοινωνίας των Πολιτών και συνεργαστεί με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στην Ελλάδα και στην Γαλλία στο σχεδιασμός προγραμμάτων και συντονισμό δράσεων σχετικά με θέματα μετανάστευσης, διακρίσεων, ρατσισμού και φτώχειας. Παράλληλα έχει εργαστεί ως εκπαιδευτήρια στην Εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Σήμερα εργάζεται ως συντονίστρια στο Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων.

  • foteinΦωτεινή Κοκκινάκη: δημοσιογράφος, πολιτική επιστήμονας
    Η Φωτεινή Κοκκινάκη γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και σπούδασε στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας του ιδίου Πανεπιστημίου. Από το 2009 εργάζεται ως δημοσιογράφος στο Ραδιοφωνικό Σταθμό “Αθήνα 9.84”, με ειδίκευση στο ρεπορτάζ γύρω από το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα, την άνοδο της ακροδεξιάς και τα ανθρώπινα δικαιώματα, πεδία τα οποία την απασχόλησαν και κατά την ακαδημαϊκή της έρευνα.
  • Ελπelpisίδα Μαρκοπούλου: ψυχολόγος, πολιτική επιστήμονας
    Η Ελπίδα Μαρκοπούλου είναι ψυχολόγος, απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ειδικεύτηκε σε μεταπτυχιακό επίπεδο στην Αναπτυξιακή και Εκπαιδευτική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Paris 8, στην Κλινική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Paris 7 και στην “Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία” στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάζεται σε διάφορες δράσεις παρέχοντας ψυχοκοινωνική στήριξη σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Είναι υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  • despoinaΔέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη: φιλόλογος, πολιτική επιστήμονας
    Η Δέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη γεννήθηκε το 1985. Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ και στη συνέχεια παρακολούθησε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, όπου σήμερα φοιτά ως διδακτορική φοιτήτρια. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Ο Εχθρός, το Αίμα, ο Τιμωρός. Αναλύοντας δεκατρείς λόγους του «Αρχηγού» της Χρυσής Αυγής. Εργάζεται ως επιμελήτρια εκδόσεων.

  • carolinCarolin Philipp: πολιτική επιστήμονας, παιδαγωγός
    Η Carolin Philipp σπούδασε πολιτικές επιστήμες και εκπαίδευση στα πανεπιστήμια του Ολντενβούργου, του Πότσνταμ και του Βερολίνου. Τα κύρια ενδιαφέροντα της είναι η παγκοσμιοποίηση, postcolonial theory, η παγκόσμια συνεργασία Βορρά-Νότου και ο αντιρατσισμός. Είναι ιδρυτικό μέλος της MKO πολιτικής εκπαίδευσης glokal e.V. και εργάζεται σε διάφορα εκπαιδευτικά, πολιτικά και ερευνητικά προγράμματα στη Γερμανία. Από το 2009 ζει κυρίως στην Αθήνα και κάνει έρευνα για κοινωνικά κινήματα (διδακτορικό Πανεπιστήμιο του Κάσελ, Γερμανία) με υποστήριξη από το Ίδρυμα Hans­Böckler. Εργάζεται σε ερευνητικά έργα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για το νεοφιλελευθερισμό, τη μετανάστευση, τον ρατσισμό και την πολιτική εκπαίδευση. Γράφει και εκθέτει για διάφορα Γερμανικά μέσα ενημέρωσης από την Ελλάδα.
  • dimitraΔήμητρα Σούμα: εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος
    Η Σούμα Δήμητρα είναι ιδιωτικός εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Είναι αριστούχος διπλωματούχος  Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών, κάτοχος Πτυχίου Παιδαγωγικών Σπουδών της ΠΑ.ΤΕ.Σ Αθηνών, αριστούχος πτυχιούχος του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΑΠΗ) του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών  ”Προαγωγή και Αγωγή Υγείας”  της Ιατρικής Σχολής και του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
  • nikolasΝικόλας Τσαφταρίδης, ειδικό διδακτικό προσωπικό ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ, παιδαγωγός, μουσικός
    Ο Νικόλας Τσαφταρίδης γεννήθηκε το 1956 στη Ζάκυνθο. Είναι μέλος Ε.Ε.Π. Μουσικής Αγωγής στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει κάνει προπτυχιακές σπουδές στη Λόγια Δυτική Μουσική (πτυχία ανώτερων θεωρητικών), στην εθνομουσικολογία (πτυχίο Λαϊκής κι Παραδοσιακής Μουσικής, ΤΕΙ Ηπείρου), ΜΑ στην Μουσική Αγωγή (University of Reading) και Διδακτορικό στη Μουσική Αγωγή και Εκπαίδευση Ενήλικων (Πανεπιστήμιο Αθηνών). Συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα συγγραφής βιβλίων του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων και είναι συγγραφέας βιβλίων σχετικών με την Μουσική Αγωγή και τις κατασκευές μουσικών οργάνων ως εκπαιδευτική διαδικασία.   
  • magdaliniΜαγδαληνή Τσεβρένη: πολιτική επιστήμονας
    Η Μαγδαληνή Τσεβρένη είναι πολιτικός επιστήμονας, απόφοιτη του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Υποψήφια Διδάκτωρ Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με αντικείμενο την έννοια της Ελευθερίας και της Ελεύθερης Βούλησης. Παράλληλα, εργάζεται στον χώρο του βιβλίου ως επιμελήτρια, αναγνώστρια και κριτικός, κατά κύριο λόγο δοκιμίων και θεωρητικών κειμένων, με κύρια επαγγελματική στέγη τις εκδόσεις Πόλις.